รายงานสรุปผลการเข้าร่วมการประชุมใหญ่คณะกรรมการนโยบายด้านกฎหมาย (Regulatory Policy Committee - RPC) ครั้งที่ 27 ขององค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (OECD) และการดำเนินการที่เกี่ยวข้อง

Details

Category: มติ ครม.

Published: Tuesday, 11 April 2023 23:24

Hits: 1706

รายงานสรุปผลการเข้าร่วมการประชุมใหญ่คณะกรรมการนโยบายด้านกฎหมาย (Regulatory Policy Committee - RPC) ครั้งที่ 27 ขององค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (OECD) และการดำเนินการที่เกี่ยวข้อง

          คณะรัฐมนตรีรับทราบตามที่สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา (สคก.) เสนอ รายงานสรุปผลการเข้าร่วมการประชุมใหญ่คณะกรรมการนโยบายด้านกฎหมาย (Regulatory Policy Committee - RPC) ครั้งที่ 27 ขององค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (OECD) และการดำเนินการที่เกี่ยวข้อง ซึ่งคณะรัฐมนตรีมีมติ (18 มกราคม 2565) เห็นชอบให้ประเทศไทย โดย สคก. เข้าร่วมเป็นสมาชิกของคณะกรรมการ RPC ดังกล่าว และที่ประชุม RPC ได้มีมติรับประเทศไทยเข้าร่วมเป็นสมาชิกของ RPC ตั้งแต่ปี 2566 เป็นต้นไป

          OECD ได้จัดให้มีการประชุมใหญ่ RPC ครั้งที่ 27 (The 27^th Meeting of the Regulatory Policy Committee) ระหว่างวันที่ 4 - 6 ธันวาคม 2565 ณ สำนักงานใหญ่ OECD กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส ซึ่ง สคก. ได้เข้าร่วมประชุมใหญ่ดังกล่าวในฐานะสมาชิก รวมทั้งได้มีการหารือระดับทวิภาคีกับเจ้าหน้าที่ของ OECD เพื่อขับเคลื่อนโครงการความร่วมมือระหว่าง สคก. กับ OECD ในระยะต่อไป โดย สคก. ได้รายงานสรุปผลการเข้าร่วมการประชุมดังกล่าว ดังนี้

          1. สรุปผลการประชุมใหญ่คณะกรรมการนโยบายด้านกฎหมาย (Regulatory Policy Committee - RPC) ครั้งที่ 27 ซึ่งมีหัวข้อการประชุม 3 หัวข้อ ได้แก่

                    1.1 การออกกฎหมายเพื่อผลลัพธ์ที่ดี (Regulating for Results) โดยที่ประชุมได้อภิปรายถึงความสำคัญของกฎหมายว่าเป็นเครื่องมือที่จะช่วยให้รัฐสามารถบรรลุวัตถุประสงค์ของนโยบายที่สำคัญ และมีการเปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมอภิปรายว่ารัฐบาลจะสามารถรับประกันว่ากฎระเบียบจะถูกใช้เพื่อเป็นเครื่องมือในการขับเคลื่อนนโยบายสำคัญ เช่น การรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การคุ้มครองสุขภาพและความปลอดภัยของประชาชน และการพัฒนาที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีอย่างไร โดยในหัวข้อนี้ที่ประชุมได้มีประเด็นอภิปราย 4 ประเด็น คือ

                              1) การพิจารณาว่ากฎระเบียบเป็นทรัพย์สิน (Regulations as assets) โดยในปัจจุบันกฎระเบียบต่าง ต้องมีการปรับเปลี่ยนให้เข้ากับความท้าทายใหม่ๆ ที่เกิดขึ้นและจะเกิดขึ้น เพื่อให้ยังสามารถคงสถานะความเป็นทรัพย์สินและเป็นประโยชน์ต่อรัฐได้ต่อไปรัฐจึงจำเป็นต้องคำนึงถึงกฎระเบียบทั้งระบบมากกว่าการศึกษาหรือประเมินกฎระเบียบเรื่องใดเรื่องหนึ่ง และรัฐต้องดูแลการใช้บังคับกฎระเบียบระบบอย่างเหมาะสมเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ตามที่ต้องการ ทั้งนี้ การประเมินคุณค่าของกฎระเบียบว่ากฎระเบียบนั้นเป็นทรัพย์สินหรือมีประโยชน์ต่อรัฐและสังคมในวงกว้างหรือไม่จะต้องมีการใช้ข้อมูลสถิติต่างๆ มาใช้ประกอบการประเมินอย่างกว้างขวางว่ารัฐควรออกกฎระเบียบเพื่อแทรกแซงสิทธิเสรีภาพของประชาชนมากน้อยเพียงใด และควรดำเนินการอย่างไร ทั้งนี้ ในการดำเนินการรัฐบาลคาดหวังให้หน่วยงานกำกับดูแลเผยแพร่ (1) ข้อมูลบนเว็บไซต์ของตนเกี่ยวกับลักษณะขอบเขต และวัตถุประสงค์ของกฎระเบียบที่รับผิดชอบหรือมีส่วนรับผิดชอบ (2) การทบทวนในปัจจุบันหรือล่าสุดของกฎระเบียบและระบบการกำกับดูแลเหล่านั้น รวมทั้งผลจากการประเมินนั้นและ (3) ส่งต่อแผนสำหรับการปรับปรุงกฎหมายหรือการปฏิบัติงานที่ได้รับไปยังผู้รับผิดชอบ

                              2) ความเชื่อมั่นในกฎระเบียบและหน่วยงานกำกับดูแล (Trust in regulation and regulators) โดยได้มีการนำเสนอรายงานผลสำรวจของ OECD เรื่อง การสร้างความไว้วางใจเพื่อเสริมสร้างประชาธิปไตย (OECD (2022), Building Trust to Reinforce Democracy: Main Findings from the 2021 OECD Survey on Drivers of Trust in Public Institutions) ซึ่งผลสำรวจในปี 2564 แสดงให้เห็นว่า จำนวนผู้ที่เชื่อใจและไม่เชื่อใจรัฐบาลของประเทศตนมีจำนวนเท่าๆ กัน ทั้งนี้ ผู้ตอบแบบสอบถามค่อนข้างมีความมั่นใจในความน่าเชื่อถือของรัฐบาลของตนในการให้บริการและเตรียมพร้อมสำหรับวิกฤตการณ์ในอนาคต แต่รัฐบาลยังคงไม่สามารถตอบสนองอย่างเพียงพอต่อข้อเสนอแนะที่ได้รับจากสาธารณะ และคนส่วนใหญ่เห็นว่ายังไม่ได้รับโอกาสในการเป็นตัวแทนและการมีส่วนร่วมการตัดสินใจเกี่ยวกับกฎระเบียบมากเท่าที่ควร ซึ่งที่ประชุมได้อภิปรายถึงวิธีการสร้างความเชื่อมั่นว่ารัฐที่นำความคิดเห็นที่ได้รับจากประชาชนไปดำเนินการต่อจะได้รับความเชื่อมั่นมากขึ้น หรืออย่างน้อยต้องสื่อสารให้ประชาชนเข้าใจว่ารัฐได้รับฟังประชาชนแล้วและอธิบายว่ามีการนำความคิดเห็นนั้นไปใช้หรือไม่อย่างไร และเพราะเหตุใด รวมทั้งแสดงให้เห็นผลงานที่เกิดขึ้นจากการนำความคิดเห็นของประชาชนไปแก้ปัญหา อย่างไรก็ดี รัฐไม่ควรรับฟังความคิดเห็นจากประชาชนมากจนเกินความจำเป็นเนื่องจากประชาชนจะเกิดความเหนื่อยหน่ายเมื่อแสดงความคิดเห็นไปหลายครั้งแล้วแต่ยังไม่เห็นผลลัพธ์ของการมีส่วนร่วมนั้นอย่างเป็นรูปธรรม

                              3) การกำกับดูแลเพื่อผลลัพธ์ (Regulating for outcomes) ซึ่งกฎระเบียบและกระบวนการกำกับดูแลควรได้รับการออกแบบโดยคำนึงถึงการบรรลุผลลัพธ์ที่มีประสิทธิภาพสำหรับสังคม พลเมือง สิ่งแวดล้อม ฯลฯ ในกรณีของการออกกฎระเบียบซึ่งเป็นไปเพื่อกำกับดูแลเรื่องที่เป็นความท้าทายใหม่หรือเพื่อรองรับเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงไปนั้น รัฐต้องให้ความสำคัญกับการพิจารณาอย่างเป็นระบบถึงความเสี่ยงต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้น ทั้งความเสี่ยงด้านความปลอดภัยในระยะสั้นและระยะยาวโดยต้องพิจารณาด้วยว่าการออกกฎระเบียบอย่างรวดเร็วหรือการรีรอไม่ออกกฎระเบียบในเรื่องนั้นอาจส่งผลเสียได้ จึงควรต้องมีการหาจุดสมดุลและออกกฎระเบียบที่ยืดหยุ่น รวมทั้งรับฟังความคิดเห็นเพื่อออกกฎระเบียบที่ชัดเจน เป็นประโยชน์ และไม่สร้างภาระให้แก่ผู้ประกอบการหรือผู้ได้รับผลกระทบอื่นมากจนเกินควร และพยายามรวบรวมและใช้ประโยชน์จากข้อมูลสถิติต่างๆ ให้มากที่สุด 

                              4) การกำกับดูแลเพื่ออนาคต (Regulating for the future) โดยปัจจุบันมีฉันทามติระหว่างประเทศเพิ่มมากขึ้นเกี่ยวกับความจำเป็นที่รัฐบาลจะต้องปรับแนวปฏิบัติด้านกฎระเบียบหากรัฐต้องดำเนินการตามนโยบายที่มีความสำคัญ เช่น การต่อสู้กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและการส่งเสริมนวัตกรรมที่มีมนุษย์เป็นศูนย์กลางและเคารพสิทธิขั้นพื้นฐาน ซึ่งผู้เข้าร่วมประชุมได้นำเสนอประสบการณ์และข้อแนะนำในเรื่องต่างๆ ที่รัฐบาลสามารถดำเนินการเพื่อนำมาซึ่งรูปแบบการกำกับดูแลที่ปรับเปลี่ยนได้ และมีการประสานงานที่ดีขึ้น เช่น (1) กรอบการดำเนินการเพื่อรองรับเทคโนโลยีที่เกิดขึ้นใหม่ ซึ่ง OECD อยู่ระหว่างการจัดทำรายงานเพื่อกำหนดกรอบการกำกับดูแลในเรื่องดังกล่าว (OECD STI Outlook 2023: emerging technology governance framework) และ (2) การกำกับดูแลด้านสิ่งแวดล้อมที่รัฐต้องดำเนินการประเมินกฎระเบียบและปรับปรุงการกำกับดูแลอย่างต่อเนื่องและรวดเร็วเพื่อรองรับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ซึ่งปัญหาที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน คือ สิ่งแวดล้อมเป็นปัญหาระดับนานาชาติ แต่การดำเนินการด้านกฎระเบียบภายในของแต่ละประเทศยังคงขาดการเชื่อมต่อกัน

                    1.2 ความท้าทายในการส่งเสริมนโยบายการกำกับดูแลในระดับต่างๆ ของรัฐ (The challenge of fostering regulatory policy across levels of governments) โดยได้มีการนำเสนอประสบการณ์ระดับชาติในการประยุกต์ใช้แนวปฏิบัติของ OECD และร่วมกันหารือเกี่ยวกับ (1) ความท้าทายของรัฐว่ามีทางเลือกอะไรบ้างเพื่อส่งเสริมความสอดคล้องกันของกฎระเบียบในระดับต่างๆ และลดความซ้ำซ้อนของกฎระเบียบของรัฐบาล (2) กลยุทธ์ เครื่องมือ แนวปฏิบัติที่ดี และบทเรียนที่จะช่วยรัฐบาลกลางและรัฐบาลท้องถิ่นในการออกแบบ และใช้นโยบายที่มีประสิทธิภาพเพื่อส่งเสริมคุณภาพการกำกับดูแลในระดับภูมิภาคและระดับท้องถิ่น (3) แบบของการจัดการด้านธรรมาภิบาลที่เหมาะสมที่สุดสำหรับหน่วยงานกำกับดูแลในระดับภูมิภาคและระดับท้องถิ่น และ (4) ปัญหาด้านข้อจำกัดในแง่ของทรัพยากร บุคลากร การเงิน และทางเทคนิค ที่รัฐบาลระดับท้องถิ่นต้องเผชิญเมื่อดำเนินการตามแนวทางปฏิบัติด้านกฎระเบียบที่ดี

                    1.3 ความคืบหน้าการดำเนินโครงการต่างๆ ของ OECD โดยผู้รับผิดชอบโครงการต่างๆ ได้รายงานความคืบหน้าของโครงการต่อที่ประชุม

          2. สรุปผลการหารือระดับทวิภาคีกับเจ้าหน้าที่ของ OECD เพื่อขับเคลื่อนโครงการความร่วมมือระหว่างสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกากับ OECD ซึ่งสามารถสรุปได้ ดังนี้

                    2.1 วัตถุประสงค์ โดย สคก. จำเป็นต้องเร่งดำเนินการด้านการพัฒนากฎหมายอย่างต่อเนื่องทั้งในระยะสั้น ระยะกลาง และระยะยาว เพื่อให้การพัฒนาระบบกฎหมายของประเทศไทยส่งผลให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นอย่างเป็นรูปธรรมและยั่งยืน สคก. จึงหารือกับเจ้าหน้าที่ OECD เพื่อกำหนดรายละเอียดของโครงการความร่วมมือร่วมกัน 

                              1) โครงการที่จะเป็นประโยชน์ต่อประเทศไทย โดยมีโครงการ 3 ประเภท ที่น่าจะมีความสำคัญสำหรับประเทศไทย (1) จัดทำหรือปรับปรุงคู่มือการดำเนินการตามคำแนะนำของ OECD รวมทั้งจัดกิจกรรมเพื่อพัฒนาศักยภาพให้แก่เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง (2) ดำเนินการประเมินผลของการนำคำแนะนำจากโครงการ Country Programme ไปใช้บังคับรวมถึงแสวงหาแนวทางเพื่อแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น และ (3) ต่อยอดจากโครงการแรกด้วยการประเมินและพัฒนาองค์ประกอบอื่นๆ ของการมีกฎระเบียบที่ดีขึ้น เช่น การตราและบังคับใช้กฎหมายและกระบวนการตรากฎหมาย และจากการประชุมร่วมกันได้ข้อสรุปว่า สคก. ควรดำเนินโครงการเหล่านี้ในลักษณะของแผนงานความร่วมมือระยะยาว โดยในลำดับแรก (ปีงบประมาณ 2566) สคก. ควรเลือกดำเนินโครงการตาม (1) ก่อนเป็นลำดับแรก

                              2) แนวทางการดำเนินโครงการ โดยโครงการความร่วมมือระหว่าง สคก. กับ OECD ในปีงบประมาณ 2566 มุ่งเน้นไปที่การออกแบบแนวทางการจัดลำดับความสำคัญเพื่อรองรับการดำเนินการวิเคราะห์ผลกระทบของร่างกฎหมาย (RIA) และการประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมายของประเทศไทยให้เหมาะสมกับกฎหมายแต่ละฉบับหรือแต่ละประเทศ โดยหวังว่าคู่มือการจัดลำดับความสำคัญของกฎหมายจะสามารถทำให้ประเทศไทยบริหารจัดการทรัพยากรของรัฐที่มีอยู่อย่างจำกัดได้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด โดยดำเนินการตามลำดับ (1) จัดทำคู่มือการจัดลำดับความสำคัญของกฎหมายเพื่อรองรับการดำเนินการวิเคราะห์ผลกระทบของร่างกฎหมาย (RIA) และการประเมินผลสัมฤทธิ์ของประเทศไทย (2) จัดกิจกรรมเพื่อพัฒนาศักยภาพให้แก่เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง และ (3) ทดลองใช้บังคับคู่มือดังกล่าวร่วมกับหน่วยงานนำร่องที่มีศักยภาพ 

                              3) งบประมาณที่ต้องใช้ โดยเจ้าหน้าที่ของ OECD ประเมินว่า สคก. จะต้องใช้งบประมาณในการดำเนินโครงการนี้ 249,644 ยูโร (ประมาณ 9 ล้านบาท) ต้องสนับสนุนเงินสมทบให้แก่ OECD เพื่อดำเนินการจัดทำคู่มือการจัดลำดับความสำคัญและค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องกับภารกิจและการเดินทางของเจ้าหน้าที่และผู้เชี่ยวชาญจาก OECD (ที่พัก ค่าเดินทาง ฯลฯ) และค่าใช้จ่ายในการบริหารงาน ทั้งนี้ งบประมาณไม่รวมค่าใช้จ่ายของที่เกี่ยวข้องกับการจัดประชุมในประเทศ เช่น ค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องกับสถานที่ โดยจะใช้งบประมาณเป็นค่าใช้จ่ายระหว่างวันที่ 31 มกราคม 2566 ถึงวันที่ 31 พฤษภาคม 2567 ซึ่ง สคก. ได้รับอนุมัติงบประมาณประจำปี พ.ศ. 2566 สำหรับโครงการพัฒนาคุณภาพของระบบกฎหมายของประเทศตามข้อกำหนดว่าด้วยแนวทางในการออกกฎหมาย หรือRecommentation of the Council on Regulatory Policy and Governance 2021 เป็นจำนวนเงินทั้งสิ้น 11,946,800 บาทถ้วน โดยมีรายละเอียดการจัดสรรงบประมาณ ดังนี้

(โปรดตรวจสอบมติคณะรัฐมนตรีที่เป็นทางการจากสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีอีกครั้ง)

ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ์  จันทร์โอชา (นายกรัฐมนตรี) 11 เมษายน 2566

สำนักโฆษก   สำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี โทร. 0 2288-4396

A4411

Click Donate Support Web