ผลการประชุมสมัชชาภาคีอนุสัญญาว่าด้วยพื้นที่ชุ่มน้ำ สมัยที่ 14 (Ramsar COP 14)

Details

Category: มติ ครม.

Published: Wednesday, 23 August 2023 23:50

Hits: 1431

ผลการประชุมสมัชชาภาคีอนุสัญญาว่าด้วยพื้นที่ชุ่มน้ำ สมัยที่ 14 (Ramsar COP 14)

          คณะรัฐมนตรีรับทราบผลการประชุมสมัชชาภาคีอนุสัญญาว่าด้วยพื้นที่ชุ่มน้ำ¹ สมัยที่ 14 (Ramsar COP 14) และเห็นชอบมอบหมายส่วนราชการดำเนินการในส่วนที่เกี่ยวข้องต่อไปตามที่กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) เสนอ และให้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมรับความเห็นของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และข้อเสนอแนะของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมไปพิจารณาดำเนินการต่อไป

          สาระสำคัญของเรื่อง

          ทส. รายงานว่า การประชุม Ramsar COP 14 ระหว่างวันที่ 5-13 พฤศจิกายน 2565 ภายใต้หัวข้อ “Wetlands Action for People and Nature” แบบผสมผสาน ณ นครเจนีวา สมาพันธรัฐสวิส ร่วมกับการประชุมผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ณ เมืองอู่ฮั่น สาธารณรัฐประชาชนจีน มีกิจกรรมสำคัญสรุปได้ ดังนี้

          1. การประชุมระดับสูง (High-Level Ministerial Segment) ที่ประชุมได้ร่วมรับรองปฏิญญาอู่ฮั่น (Wuhan Declaration) ซึ่งเป็นการให้คำมั่นที่เน้นย้ำว่การอนุรักษ์การฟื้นฟู และการใช้พื้นที่ชุ่มน้ำอย่างชาญฉลาดเป็นหลักการสำคัญของอนุสัญญาฯ และจะต้องดำเนินการตามหลักการนี้อย่างเร่งด่วนโดยร่วมมือกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย รวมถึงความตกลงพหุภาคีระหว่างประเทศด้านสิ่งแวดล้อมอื่นๆ (Multilateral Environmental Agreement MEAs)² เพื่อหยุดยั้งและลดการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ เพื่อบรรเทา ปรับตัวและสร้างความยืดหยุ่นต่อผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และเพื่อบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) และทศวรรษแห่งการฟื้นฟูระบบนิเวศของสหประชาชาติ เพื่อประโยชน์ของคนรุ่นปัจจุบันและอนาคต ทั้งนี้ มีการปรับเพิ่มเติมและตัดข้อความในปฏิญญาฯ โดยเป็นการปรับในบริบทบางประการเพื่อให้เกิดความกระชับหรือขยายความให้ชัดเจนยิ่งขึ้น ซึ่งไม่มีผลให้เกิดความคลาดเคลื่อนต่อสาระสำคัญและไม่ขัดกับหลักการที่คณะรัฐมนตรีได้ให้ความเห็นชอบไว้ (มติคณะรัฐมนตรีวันที่ 1 พฤศจิกายน 2565)

          2. การประชุมเต็มคณะระดับเจ้าหน้าที่ (Plenary Session) มีประเทศภาคีอนุสัญญาฯ เข้าร่วม จำนวน 146 ประเทศ จาก 172 ประเทศ รวมถึงผู้แทนองค์กรพัฒนาเอกชนและองค์กรพันธมิตรของอนุสัญญาฯ เข้าร่วมในฐานะผู้สังเกตการณ์ จำนวน 45หน่วยงาน เช่น BirdLife International³ องค์การระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ (International Union for Conservation of Nature: IUCN) และ Wildfowl & Wetlands Trust (WWT)⁴ โดยมีสาระสำคัญ ดังนี้

               2.1 ที่ประชุมฯ ได้พิจารณาและรับรองข้อมติ จำนวน 22 เรื่อง เช่น การทบทวนแผนกลยุทธ์อนุสัญญาฯ ฉบับที่ 4 (พ.ศ. 2559-2567) ความสำคัญในการให้ความรู้เรื่องพื้นที่ชุ่มน้ำ โดยเห็นควรส่งเสริมและสนับสนุนให้ภาคส่วนต่างๆ ตระหนักถึงประโยชน์จากการผนวกเรื่องพื้นที่ชุ่มน้ำเข้าสู่ระบบการศึกษา และการประมาณการการนับประชากร นกน้ำ นอกจากนี้ ได้เลื่อนข้อมติไปพิจารณาในการประชุมฯ สมัยที่ 15 (มีกำหนดจัดในปี 2568 โดยสาธารณรัฐซิมบับเว เสนอเป็นเจ้าภาพจัดการประชุม) จำนวน 2 เรื่อง คือ ร่างมติเกี่ยวกับสถานะของแหล่งในบัญชีรายชื่อพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระหว่างประเทศ และร่างมติว่าด้วยการทบทวนเกณฑ์ Ramsar และการเพิกถอน Ramsar site ที่ตั้งอยู่ในดินแดนซึ่งไม่ได้รับการยอมรับในระดับสหประชาชาติ (United Nations: UN) ทั้งนี้ ข้อมติที่ได้มีการรับรองดังกล่าวจะนำมาใช้เป็นกรอบความร่วมมือเพื่อการอนุรักษ์แหล่งที่อยู่อาศัยที่เป็นพื้นที่ชุ่มน้ำ และเพื่ออนุรักษ์และยับยั้งการสูญหายของระบบนิเวศพื้นที่ชุ่มน้ำในโลก โดยการสนับสนุนให้มีการใช้ประโยชน์อย่างชาญฉลาด เพื่อให้ประเทศภาคีอนุสัญญาฯ นำไปใช้เป็นแนวทางดำเนินงาน ซึ่งการดำเนินงานตามข้อมติดังกล่าวมีความเกี่ยวข้องกับภารกิจของหลายหน่วยงาน ทส. โดยกรมทรัพยากรน้ำ จึงได้จัดทำสรุปข้อมติ ที่สำคัญ จากการประชุมฯ พร้อมทั้งกำหนดหน่วยงานขับเคลื่อนการดำเนินงานเพื่อให้มีการบูรณาการให้บรรลุเป้าหมายการดำเนินงานทั้งในระดับประเทศและระดับโลก โดยสรุปข้อมติที่สำคัญได้ ดังนี้ 

หมายเหตุ : ที่ประชุมมีมติให้เลื่อนข้อมติ 15 และ 16 ไปพิจารณาในการประชุมฯ สมัยที่ 15

               2.2 พิธีมอบรางวัล Wetland City Accreditatio ซึ่งประเทศไทยได้รับมอบรางวัลการรับรองอำเภอศรีสงคราม จังหวัดนครพนม เป็นเมืองแห่งพื้นที่ชุ่มน้ำภายใต้อนุสัญญาฯ

          3. สำหรับประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติหน้าที่ของคณะรัฐมนตรีหลังยุบสภาผู้แทนราษฎรตามมาตรา 169 (1) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ที่บัญญัติให้คณะรัฐมนตรีที่พ้นจากตำแหน่งหลังจากมีการ ยุบสภาผู้แทนราษฎรต้องปฏิบัติหน้าที่โดยไม่กระทำการอันมีผลเป็นการอนุมัติงานหรือโครงการ หรือมีผลเป็นการสร้างความผูกพันต่อคณะรัฐมนตรีชุดต่อไป เว้นแต่ที่กำหนดไว้แล้วในงบประมาณรายจ่ายประจำปี ทส. แจ้งว่า เรื่องดังกล่าวไม่ได้เป็นการสร้างความผูกพันต่อคณะรัฐมนตรีชุดต่อไป

________________________

¹อนุสัญญาว่าด้วยพื้นที่ชุ่มน้ำหรืออนุสัญญาแรมซาร์ (Ramsar Convention) ถูกกำหนดและตั้งชื่อตามสถานที่จัดให้มีการประชุมเพื่อรับรองอนุสัญญาเมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2514 ณ เมืองแรมซาร์ ประเทศอิหร่าน โดยในระยะแรกมีวัตถุประสงค์เพื่อการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์พื้นที่ชุ่มน้ำอันเป็นการอนุรักษ์ถิ่นที่อยู่อาศัยของนกน้ำ ต่อมาขอบเขตการดำเนินการของอนุสัญญาฯ ได้ขยายครอบคลุมกว้างขึ้นโดยเน้นการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์ของพื้นที่ ชุ่มน้ำอย่างชาญฉลาดในทุกๆ ด้าน ตลอดจนเพื่อยับยั้งการสูญหายของพื้นที่ชุ่มน้ำในโลก โดยสำนักเลขาธิการอนุสัญญาฯ ได้กำหนดให้มีการประชุมสมัชชาภาคีอนุสัญญาฯ เป็นประจำทุก 3 ปี ทั้งนี้ ในส่วนของประเทศไทยได้เข้าร่วมเป็นภาคีอนุสัญญาฯ ลำดับที่ 110 โดยพันธกรณีของอนุสัญญาฯ มีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 13 กันยายน 2541 ซึ่งการเข้าเป็นภาคีนั้นประเทศสมาชิกต้องเสนอพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระดับชาติหรือระหว่างประเทศ 1 แห่ง เพื่อขึ้นทะเบียนเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระหว่างประเทศ (Ramsar site) ประเทศไทยจึงได้เสนอพรุควนขี้เสียน ในเขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลน้อย จังหวัดพัทลุง ขึ้นเป็น Ramsar site แห่งแรกของประเทศไทย และเป็นลำดับที่ 948 ของโลก ทั้งนี้ ปัจจุบันประเทศไทยมี Ramsar site จำนวน 15แห่ง เช่น ดอนหอยหลอด จังหวัดสมุทรสงคราม และกุดทิง จังหวัดบึงกาฬ 

²MEAs เป็นความตกลงระหว่างประเทศที่มีวัตถุประสงค์ในการเสริมสร้างความร่วมมือระดับสากลเพื่อการปกป้องและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม โดยอาศัยความร่วมมือของประเทศภาคีในการสอดส่องดูแลและแก้ไขปัญหาสิ่งแวล้อม เช่น การเกิดมลพิษทางอากาศที่กระจายจากประเทศหนึ่งไปยังประเทศหรือภูมิภาคอื่น ซึ่งจำเป็นต้องมีการดำเนินการพหุภาคีเพื่อให้เกิดผลทั้งในระดับชาติ ระดับภูมิภาค และระดับโลก โดยหนึ่งใน MEAs ที่มีขึ้นมาอย่างยาวนาน ได้แก่ อนุสัญญาว่าด้วยพื้นที่ชุ่มน้ำ ซึ่งก่อตั้งขึ้นในปี 2514

³Birdlife International เป็นองค์กรไม่แสวงผลกำไรระดับโลกซึ่งมีบทบาทในการอนุรักษ์นก ถิ่นอาศัยของนก และความหลากหลายทางชีวภาพทั่วโลก โดยมีสมาชิกมากกว่า 2.5 ล้านคน ใน 116 ประเทศพันธมิตร ซึ่งประเทศไทยเป็นหนึ่งในองค์กรเครือข่าย ได้แก่ สมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติแห่งประเทศไทย

⁴Wildfow & Wetlands Trust (WWT) เป็นองค์กรการกุศลของสหราชอาณาจักรที่มีเครือข่ายศูนย์พื้นที่ชุ่มน้ำ 9 แห่ง มีประสบการณ์ในการอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำ รวมทั้งมีการให้บริการด้านต่างๆ เช่น การสำรวจและประเมินระบบนิเวศการให้คำปรึกษาในการออกแบบที่อยู่อาศัยในพื้นที่ชุ่มน้ำ และการจัดการพื้นที่ชุ่มน้ำ 

⁵ทส. แจ้งว่า ที่ประชุมได้มีข้อมติดังกล่าวกำหนดอัตราการจ่ายค่าสมาชิกเพื่อสนับสนุนอนุสัญญาฯ ในอัตราใหม่ที่ใช้ตาม UN Scale โดยตั้งแต่ปี 2566-2568 จะต้องจ่ายค่าสมาชิก จำนวน 18,018 ฟรังก์สวิสต่อปี [723,600 บาทต่อปี (1 ฟรังก์สวิส = 40.16 บาท อ้างอิงจากอัตราแลกเปลี่ยนธนาคารแห่งประเทศไทย ณ วันที่ 27 กรกฎาคม 2566)] (จากเดิมก่อนปี 2565 จ่าย จำนวน 15,026 ฟรังก์สวิสต่อปี) โดยในปี 2566 ได้ชำระเงินสนับสนุนอนุสัญญาฯ แล้ว จำนวน 16,920 ฟรังก์สวิส และมีเงินคงเหลือค้างชำระปี 2566 รวมจำนวน 5,002.58 ฟรังก์สวิส เนื่องจากไม่ได้รับการจัดสรรงบประมาณตามที่ได้ขอรับการจัดสรรไว้ ทั้งนี้ ปี 2567 ได้เสนอขอรับการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายประจำปีเพื่อชำระเงินสนับสนุนอนุสัญญาฯ และเงินคงเหลือค้างชำระดังกล่าวแล้ว

⁶เป้าหมายด้านความหลากหลายทางชีวภาพของไอจิ เป็นเป้าหมายระดับโลกด้านความหลากหลายทางชีวภาพมีทั้งสิ้น 5 เป้าประสงค์ 20 เป้าหมาย เช่น เป้าหมายที่ 11 พื้นที่บนบกและแหล่งน้ำในแผ่นดิน พื้นที่ทะเลและชายฝั่งได้รับการอนุรักษ์และจัดการอย่างมีประสิทธิภาพและเท่าเทียม มีระบบพื้นที่คุ้มครองที่เชื่อมโยงครอบคลุม และมาตรการอนุรักษ์เชิงพื้นที่อื่นๆ ที่มีประสิทธิภาพ

⁷RAWES เป็นเครื่องมือสำหรับการประเมินว่าระบบนิเวศของพื้นที่ชุ่มน้ำว่าสร้างประโยชน์แก่มนุษย์อย่างไรบ้าง ทั้งทางตรงและทางอ้อมจากการทำหน้าที่ของระบบนิเวศ โดยสามารถ แบ่งบริการจากระบบนิเวส ออกเป็น 4 ด้าน ได้แก่ (1) บริการด้านการเป็นแหล่งผลิต เช่น น้ำ อาหาร และแร่ธาตุ (2) บริการด้านการควบคุมกลไกของระบบ เช่น การป้องกันการกัดเซาะชายฝั่ง (3) บริการด้านวัฒนธรรม เช่น การเป็นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจแก่ประชาชน และ (4) บริการด้านการสนับสนุน เช่น การเป็นแหล่งที่อยู่ของ สัตว์วัยอ่อน 

⁸Ramsar Regional Initiatives (RRIs) เป็นเวทีการแลกเปลี่ยนความร่วมมือด้านพื้นที่ชุ่มน้ำที่ได้รับการยอมรับจากอนุสัญญาแรมซาร์ (Ramsar Convention) ซึ่งเป็นสนธิสัญญาระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์และการใช้พื้นที่ชุ่มน้ำอย่างยั่งยืน RRIs เป็นกลไกในการขับเคลื่อนเพื่อให้การดำเนินการตามวัตถุประสงค์ของอนุสัญญาฯ เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ

⁹ศูนย์แรมซาร์ภูมิภาคเอเชียตะวันออก (RRC-EA) เป็นหน่วยงานส่งเสริมความร่วมมือในการดำเนินงานตามอนุสัญญาแรมซาร์ของประเทศภาคีสัญญาในภูมิภาคเอเชียตะวันออกและตะวันออกเฉียงใต้ พร้อมทั้งการสร้างความตระหนักและอนุรักษ์ในเรื่องพื้นที่ชุ่มน้ำ

¹⁰รางวัล Ramsar Wetland Conservation Awards เป็นรางวัลระดับโลกสำหรับให้เกียรติและให้รางวัลแก่กลุ่มบุคคล โครงการ หรือนโยบายในการอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำและการใช้ประโยชน์พื้นที่ชุ่มน้ำอย่างชาญฉลาด โดยปัจจุบันได้มีการประกาศรางวัลดังกล่าวแล้ว จำนวน 8 ครั้ง โดยผู้ได้รับมอบรางวัลจะได้รับรางวัลพิเศษ มูลค่า 10,000 ดอลลาร์สหรัฐ โดยการประกาศรางวัลจะแบ่งออกเป็นสาขาต่างๆ เช่น สาขาการใช้พื้นที่ชุ่มน้ำอย่างชาญฉลาด และสาขานวัตกรรมพื้นที่ชุ่มน้ำ

¹¹เมืองแห่งพื้นที่ชุ่มน้ำ (Wetland City) เป็นการรับรองให้แก่เมืองที่มีการบริหารจัดการพื้นที่ชุ่มน้ำภายใต้อนุสัญญา Ramsar ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อเน้นย้ำและกระชับความสัมพันธ์เชิงบวกกับระบบนิเวศที่มีค่าผ่านการรับรู้ของสาธารณชนการมีส่วนร่วมในการวางแผนและตัดสินใจของเมือง การอนุรักษ์และใช้ประโยชน์พื้นที่ชุ่มน้ำในเมืองอย่างชาญฉลาดตลอดจนประโยชน์ทางเศรษฐกิจและสังคมสำหรับคนในท้องถิ่น โดยอำเภอศรีสงคราม จังหวัดนครพนม เป็นเมืองแห่งพื้นที่ชุ่มน้ำแห่งแรกของประเทศไทย และนับเป็น 1 ใน 43 เมืองทั่วโลก

¹²อนุสัญญาฯ กำหนดให้ประเทศภาคีต้องกำหนดให้พื้นที่ชุ่มน้ำในอาณาเขตของประเทศตนอย่างน้อย 1 แห่ง ถูกบรรจุชื่ออยู่ในบัญชีรายชื่อพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระดับนานาชาติและจะต้องดูแลรักษาพื้นที่ชุ่มน้ำให้ดำรงไว้เป็นอย่างดี

¹³ระบบนิเวศคาร์บอน (Blue Carbon) คือ คาร์บอนที่ดูดซับโดยระบบนิเวศทางทะเล โดยที่มีบทบาทสำคัญ คือ ป่าชายเลน บึงเกลือ หญ้าทะเล และสาหร่ายขนาดใหญ่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งระบบนิเวศชายทะเล เช่น ป่าชายเลน มีบทบาทอย่างมากในการดูดซับคาร์บอนให้ถูกดึงลงไปในผืนดินใต้ทะเล หรือดินเลนขายฝั่ง หรือที่เรียกว่า คาร์บอน ซิงค์ (Carbom Sink) ทั้งนี้ มหาสมุทร คือ คาร์บอน ชิงค์ที่ใหญ่ที่สุดในโลก หรือเรียกว่า Oceanic Carbon Sink ซึ่งดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์ได้มากกว่าหนึ่งในสี่ของที่มนุษย์ปล่อยสู่ ชั้นบรรยากาศ

(โปรดตรวจสอบมติคณะรัฐมนตรีที่เป็นทางการจากสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีอีกครั้ง)

ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ์  จันทร์โอชา (นายกรัฐมนตรี) 23 สิงหาคม 2566

สำนักโฆษก   สำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี โทร. 0 2288-4396

A8748

Click Donate Support Web