- Details
- Category: CLMV
- Published: Tuesday, 12 December 2023 08:54
- Hits: 2938
ลาวกำลังเข้าสู่วิกฤตหนี้เนื่องจากจีนมีขนาดใหญ่
CNBC ACCESS ASEAN : Nyshka Chandran
ประเด็นสำคัญ
ลาวกู้ยืมเงินหลายพันล้านดอลลาร์จากคณะบริหารของประธานาธิบดีสี จิ้นผิง เพื่อใช้เป็นเงินทุนสำหรับทางรถไฟ ทางหลวง และเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำ ซึ่งทำให้หนี้สาธารณะพุ่งสูงถึงกว่า 100% ของ GDP เมื่อรวมกับวิกฤตค่าเงินและอัตราเงินเฟ้อที่เพิ่มสูงขึ้น ลาวก็จวนจะล่มสลายทางเศรษฐกิจ
นักวิเคราะห์เตือน หากปราศจากข้อตกลงลดหนี้กับจีนอย่างชัดเจน ความยากลำบากทางการเงินของลาวก็ไม่น่าจะคลี่คลายลง แต่ก็ต้องรอดูกันต่อไปว่าปักกิ่งจะตกลงต่อสัมปทานระยะยาวหรือไม่
คนเดินเท้าที่สถานีขนส่งในเวียงจันทน์ สปป. ลาว เมื่อวันเสาร์ที่ 24 มิถุนายน 2566
วาเลเรีย มองเกลลี | บลูมเบิร์ก | เก็ตตี้อิมเมจ
วิกฤตหนี้ที่น่าตกใจได้เกิดขึ้นในลาวในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ทำให้เกิดความกังวลเกี่ยวกับพันธกรณีของประเทศเล็กๆ แห่งนี้ต่อเจ้าหนี้รายใหญ่ที่สุด นั่นก็คือ จีน
จีนกลายเป็นนักลงทุนต่างชาติรายใหญ่ที่สุดในลาวในช่วงปลายปี 2556 และตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา อิทธิพลของลาวก็เพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง
หนี้สาธารณะส่วนใหญ่ของลาว ซึ่ง IMF ประมาณการ 122% ของ GDPในปีนี้ เป็นหนี้ปักกิ่ง เนื่องจากข้อตกลงด้านโครงสร้างพื้นฐานภายใต้โครงการ Belt And Road Initiative หรือ BRI ของจีน
ลาวกู้ยืมเงินหลายพันล้านดอลลาร์จากรัฐบาลของประธานาธิบดีสี จิ้นผิง เพื่อใช้เป็นเงินทุนสำหรับทางรถไฟ ทางหลวง และเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำ ส่งผลให้ทุนสำรองต่างประเทศหมดไปในกระบวนการนี้
เมื่อรวมกับราคาอาหารและเชื้อเพลิงที่เพิ่มขึ้นทั่วโลก บวกกับวิกฤตค่าเงิน ทำให้เงินกีบลาวอ่อนค่าลงจนต่ำสุดเป็นประวัติการณ์เมื่อเทียบกับดอลลาร์สหรัฐ ทำให้เกิดอัตราเงินเฟ้อพุ่งสูงขึ้น
เป็นที่วิตกกันอย่างกว้างขวางว่าประเทศอาจจวนจะล่มสลายทางเศรษฐกิจหากวิกฤตเศรษฐกิจลุกลามเกินกว่าจะควบคุมได้
เพื่อเป็นการตอบสนอง รัฐบาลได้ดำเนินมาตรการด้านเสถียรภาพหลายประการ รวมถึงการเพิ่มอัตราดอกเบี้ย การออกพันธบัตร และการทำงานร่วมกับธนาคารพัฒนาเอเชียในเรื่องแนวทางปฏิบัติในการจัดการหนี้ นอกจากนี้ยังลดการใช้จ่ายในบริการที่สำคัญ เช่น การศึกษาและการดูแลสุขภาพ
แต่หากไม่มีข้อตกลงลดหนี้ที่ชัดเจนกับจีน ความยากลำบากทางการเงินของลาวก็ไม่น่าจะบรรเทาลง นักวิเคราะห์เตือน
“ลาวควรเจรจาเกี่ยวกับการปฏิบัติต่อหนี้ล่วงหน้ากับจีน เช่น การลดหนี้ตามเงื่อนไขมูลค่าปัจจุบันสุทธิ เพื่อให้ลาวสามารถปฏิบัติตามพันธกรณีในการชำระหนี้ได้อย่างยั่งยืน” โทชิโระ นิชิซาวะ ศาสตราจารย์แห่งมหาวิทยาลัยโตเกียว ผู้มุ่งเน้นนโยบายเศรษฐกิจ กล่าว
เขากล่าวเสริมว่า การขยายระยะเวลาการชำระหนี้และการลดอัตราดอกเบี้ยเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง เช่นเดียวกับแนวทางที่เน้นสภาพภูมิอากาศเป็นหลัก เช่น การแลกเปลี่ยนหนี้เพื่อสภาพภูมิอากาศ ซึ่งจะทำให้ลาวต้องปฏิบัติตามนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมเพื่อแลกกับการปรับลดค่าใช้จ่าย
การบรรเทาทุกข์ระยะสั้น
จีนผ่อนปรนหนี้ให้กับลาวในระยะสั้นอย่างมีนัยสำคัญตั้งแต่ปี 2563 ถึง 2565 โดยให้ 'การบรรเทาทุกข์ชั่วคราว' ธนาคารโลกประเมินว่าการชำระหนี้ที่เลื่อนออกไปในช่วง 3 ปีที่ผ่านมาสูงถึงประมาณ 8% ของ GDP ของลาวในปี 2565 แต่ความเอื้ออาทรของเศรษฐกิจที่ใหญ่เป็นอันดับสองของโลกนั้นขยายออกไปจนถึงตอนนี้เท่านั้น
“เมื่อพิจารณาจากแนวทางที่จีนดำเนินการมาก่อนหน้านี้ อาจช่วยบรรเทาได้ในระยะสั้นเท่านั้น” มาริซา คูเรย์ นักวิจัยและนักเศรษฐศาสตร์อาวุโสในศูนย์พัฒนาอินโดแปซิฟิกของสถาบันโลวี กล่าวในรายงานที่เผยแพร่เมื่อต้นปีนี้
CNBC ได้ติดต่อกระทรวงการต่างประเทศของจีนเพื่อขอความคิดเห็น
จีนจำเป็นต้องทำเพื่อลาวให้มากขึ้น และดำเนินการอย่างรวดเร็ว
มาริซา คูเรย์
ศูนย์พัฒนาอินโดแปซิฟิกของสถาบัน LOWY
“เช่นเดียวกับศรีลังกา และแซมเบีย จนถึงขณะนี้ จีนยังไม่เต็มใจที่จะลดหนี้ของตน แม้จะมีสัญญาณที่ชัดเจนว่าท้ายที่สุดแล้วสิ่งนี้จะจำเป็นและเพื่อประโยชน์ของทุกคน” เธอเขียน พร้อมเสริมว่า “จีนจำเป็นต้องทำมากขึ้นเพื่อลาว และทำอย่างรวดเร็ว”
ปักกิ่งจะเป็นประโยชน์สูงสุดในการป้องกันไม่ให้ลาวผิดนัดชำระหนี้
ความสัมพันธ์จีน-ลาวที่เข้มแข็งช่วยให้ปักกิ่งมีจุดยืนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในขณะที่วอชิงตันได้รับอิทธิพลในภูมิภาคอินโดแปซิฟิก ความสัมพันธ์ทางสังคมนิยมที่มีร่วมกันระหว่างจีนและลาวเป็นอีกปัจจัยหนึ่ง
นอกจากนี้ ”ธนาคารจีนไม่ต้องการเป็นเจ้าหนี้ที่ต้องแบกรับภาระกับสินทรัพย์ด้อยคุณภาพ และจีน ก็ไม่ต้องการมีลักษณะเหมือนผู้ให้กู้ที่ไม่น่าเชื่อถือสำหรับประเทศกำลังพัฒนา” นิชิซาวะ กล่าว “จีนไม่เต็มใจและไม่สามารถปล่อยให้ลาวผิดนัดชำระหนี้ได้”
ความกังวลเรื่อง'กับดักหนี้'
รายงานของสื่อบางฉบับได้เตือนถึงสิ่งที่เรียกว่ากับดักหนี้ ซึ่งเป็นสถานการณ์ที่ปักกิ่งจะยึดทรัพย์สินโครงสร้างพื้นฐานอันมีค่าในลาว หากฝ่ายหลังผิดนัดหรือไม่สามารถชำระเงินได้ตรงเวลา
ความกังวลเพิ่มขึ้นหลังจากบริษัทพลังงานของรัฐ Électricité du Laos ซึ่งคิดเป็นประมาณ 37% ของหนี้ต่างประเทศของลาว ได้ลงนามในข้อตกลงสัมปทานระยะเวลา 25 ปีกับ China Southern Power Grid ในปี 2564 ข้อตกลงดังกล่าวทำให้รัฐวิสาหกิจของจีน (SOE) ถือหุ้นใหญ่และมีสิทธิส่งออกไฟฟ้าของลาวไปต่างประเทศ
แต่ผู้เชี่ยวชาญบางคนได้หักล้างความกลัวการทูตกับดักหนี้ของจีนในกลุ่มประเทศ BRI
นักวิจัย Deborah Brautigam จาก China Africa Research Initiative (CARI) ของ Johns Hopkins และ Meg Rithmire จาก Harvard Business School ชี้ให้เห็นว่าศรีลังกาเป็นหนี้ญี่ปุ่น ธนาคารโลก และธนาคารพัฒนาเอเชียมากกว่าจีน
“เมื่อเกิดปัญหาหนี้ เราไม่เห็นธนาคารจีนพยายาม'ยึดทรัพย์สิน'และจนถึงขณะนี้ ยังไม่มีกรณีอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศหรือศาลเข้ามาเกี่ยวข้องในแอฟริกาเช่นกัน” CARI ระบุในรายงานวิจัยปี 2020
“เจ้าหน้าที่จีนกำลังพยายามพัฒนาวิธีแก้ปัญหาที่ออกแบบมาโดยเฉพาะเพื่อจัดการกับหนี้ (และการพัฒนา) ความยั่งยืนเป็นกรณีไป”พวกเขากล่าว
ท้ายที่สุดแล้ว ลาวจะต้องกระจายการลงทุนจากต่างประเทศ แต่ด้วยความวุ่นวายทางเศรษฐกิจ จึงเป็นเรื่องยากที่จะบรรลุผลได้หากไม่มีข้อตกลงปรับโครงสร้างหนี้
“ข้อสรุปที่ประสบความสำเร็จในการเจรจาต่อรองหนี้ที่กำลังดำเนินอยู่นั้นมีความสำคัญอย่างยิ่ง” เปโดร มาร์ตินส์ นักเศรษฐศาสตร์อาวุโสประจำสำนักงานลาวของธนาคารโลก กล่าว
ในระหว่างนี้ เวียงจันทน์ยังมีทางเลือกมากมายให้เลือกใช้
“สิ่งนี้ อาจเกี่ยวข้องกับการปฏิรูปภาษี รวมถึงการลดการยกเว้นภาษีที่มากเกินไป และการปรับปรุงการจัดเก็บภาษีในด้านรายได้” Harumi Taguchi นักเศรษฐศาสตร์หลักจาก S&P Global Market Intelligence กล่าว
“ในด้านค่าใช้จ่าย การปฏิรูปการจัดการทางการเงิน รวมถึงการควบคุมการชำระคืนจากรัฐวิสาหกิจอย่างเข้มงวด และการให้กู้ยืม/ค้ำประกันแก่รัฐวิสาหกิจ จะเป็นกุญแจสำคัญ” เธอกล่าว
การปรับปรุงประสิทธิภาพการใช้จ่าย การเสริมสร้างภาคการเงิน และการส่งเสริมสภาพแวดล้อมทางธุรกิจในขณะที่ส่งเสริมการส่งออกเป็นวิธีแก้ปัญหาอื่นๆ Martins กล่าวเสริม
https://www.cnbc.com/2023/11/09/laos-is-spiraling-toward-a-debt-crisis-as-china-looms-large.html
12080
